قاعده نفی عسر و حرج با تکیه بر آیات و روایات

نویسندگان

محمد حسین بیات

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

شریعت مقدس اسلام که آخرین دین در سلسله آیین های آسمانی است، شریعتی دور از افراط و تفریط است؛ شریعتی است که حتی در قصاص و انتقام آن، روح حیات وجود دارد. ایستادگی و استقامت را در برابر دشمنان معاند زورگو به پیروان خود دستور داده است و نسبت به محرومان و ستمدیدگان، حد اعلای فروتنی را بدانان یاد داده است. خداوند متعال در قرآن مجید خطاب به پیروان این آیین پاک می فرماید: کذالک جعلناکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس و یکون الرسول علیکم شهیدا: همچنان شما مسلمانان را امت میانه رو قرار دادیم تا الگو و سرمشق دیگر مردمان جهان باشید، چنان که پیامبر اسلام را تمام الگوی شما قرار دادیم. رسول گرامی ص نیز بارها بدین نکته اشاره فرموده است: ان الله بعثنی رحمه للعالمین: خداوند مرا به عنوان لطف و رحمت برای جمیع جهانیان مبعوث فرموده است. بنابراین هم دین اسلام دین رحمت است و هم وجود پیامبر این آیین، لطف محض برای همه عالم وجود است. این مقاله کوشیده تا چهره تابناک اسلام را با بررسی و بیان قاعده فقهی نفی عسر و حرج برای فرهیختگان نشان دهد و الطاف بیکران الهی را در جعل احکام شرعی بدون عسر و حرج مبرهن سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مصادیق قاعده نفی عسر و حرج در قوانین اسلامی

قواعد فقهیقواعدی محدود و مشخص هستند که فقیه به کمک آن­ها جزئیات و وقایع بی‌پایان در زندگی روزمره را حل می­کند ودرکی بهتر از اسرار و احکام شریعت به دست می­آورد. قاعده­ی«نفی عسر وحرج» از جمله قواعد فقهی کاربردی است که ازنظر علماءامامیه بر پایه ادله­ی چهارگانه (کتاب، سنت، اجماع و عقل) قرار گرفته است. در معنای این قاعده باید گفت هرگاه از اجرای احکام اولیه مشقتی غیر قابل تحمل پدید آید، آن تکلیف بردا...

متن کامل

گستره مفهومی قاعده نفی عسر و حرج در ابواب فقهی و نسبت آن با واژه‌های مشابه

قاعده لاحرج که برگرفته از آموزه‌های مختلف دینی (قرآن و سنت) است، یکی از مهم‌ترین قواعد فقهی به حساب می‌آید که با فراوانی بسیار زیادی در ابواب مختلف فقهی از طهارات تا دیات بکار رفته است. هرچند فقها این قاعده را در کنار سایر قواعد مرتبط هم‌چون: قاعده نفی ضرر و ضرار (لاضر و لاضرار)، قاعده اضطرار، قاعده ضرورت (الضرورات تبیح المحظورات) در استنباط احکام شرعی مورد استفاده قرار داده‌اند؛ اما برای فقه‌پ...

متن کامل

تبیین مبانی فقهی مؤثر در تطبیق قاعده نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده

از کاربردهای مهم قاعدة نفی عسروحرج، جریان آن در مسائل فقهی خانواده، ازجمله طلاق، سقط‌جنین، حضانت، قوامیت زوج، میزان ارتباط جنسی و فرزندخواندگی است. این قاعده هم بر این دلالت دارد که خداوند هنگام تشریع وظایف مکلفان حکمی را که موجب مشقت شدید آنان شود، جعل نکرده و هم به‌ عنوان یک قاعدة ثانوی نشان می‌دهد اگر امتثال برخی احکام شرعی در شرایط خاص برای بعضی مکلفان حرج‌آور باشد، از عهدة آنان برداشته شده...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سراج منیر

جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۳۰-۴۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023